Hoewel het einde van de coronapandemie in zicht is, gaan er steeds meer geluiden op die ons vertellen dat een dergelijk omvangrijke virusverspreiding de komende decennia vaker gaat plaatsvinden. Nieuwe besmettelijke mutaties zoals recentelijk in India en Nepal nemen de zorgen niet weg. Wat kunnen we doen om onze weerstand te verbeteren om beter bewapend de strijd aan te gaan tegen allerlei ziekteverwekkers. In deel I besprak ik de rol van bewegen; in deel II kwam een goede nachtrust aan bod. In deze aflevering van ‘Verbeter uw weerstand’ belichten we de rol van voeding. Mijn vorige bijdrage ging over het belang een goede nachtrust voor een betere weerstand.
Hoe het precies werkt heb ik tot nu toe niet kunnen vinden, maar er zijn diverse onderzoeken die aantonen dat er een relatie bestaat tussen jezelf blootstellen aan kou en het verbeteren van uw immuunsysteem. Ik werd er door getriggerd toen ik via social media een oproep kreeg om mee te doen aan de Vet Koele Douchechallenge. Het initiatief is van gewichtsconsulent Annoesjka de Graaf en internist Mariëtte Boon van het LUMC. Ze dagen deelnemers uit om een week lang koud (af) te douchen. Volgens de dames zou het uw vetverbranding en uw immuunsysteem een boost geven. Boon schreef samen met professor Liesbeth van Rossum het boek: Vet belangrijk, Feiten en fabels over voeding, vetverbranding en verborgen dikmakers. Zij doet onder meer onderzoek naar de werking van bruin vet, het ‘goede vet’ dat warmte afgeeft als we het koud hebben. Vandaar de boost van uw vetverbranding na het koud douchen.
Uit de wetenschap weten we al een tijdje dat kou veel gunstige gezondheidseffecten heeft
- Mariëtte Boon (LUMC)
Koudwater
Maar hoe zit het dan met de relatie tussen koud douchen en uw immuunsysteem boosten? Mariëtte Boon wees mij op een paar onderzoeken die wel een verband aantonen. Al in 1996 onderzocht een groep Tsjechische onderzoekers onder leiding van Janský naar deze relatie. Zij lieten een groep van jonge sporters gedurende zes weken drie keer per week een uur in een koudwaterbad (14°C) zitten en bekeken vervolgens aan de hand van bloedmonsters naar de effecten op T- en B-cellen, zeg maar witte bloedlichamen. Ze concludeerden dat de koudwaterbaden de stofwisseling versnelden en als gevolg van rillingen stegen de bloedconcentraties van catecholamines, hormonen zoals adrenaline, noradrenaline en dopamine. Die hormonen activeren het immuunsysteem in geringe mate.
Geen rillingen
Een belangwekkend onderzoek deed de Radboud Universiteit in Nijmegen toen Wim Hof, beter bekend als de Iceman, aanklopte en beweerde dat hij het autonome zenuwstelsel en het immuunsysteem kon beïnvloeden. Een groep wetenschappers onder aanvoering van Matthijs Kox en Peter Pickers onderzocht een groep van 12 deelnemers, die een vierdaagse training kregen van Wim Hof in Polen en een controlegroep van ook 12 deelnemers. Wim Hof leerde zijn groep met behulp van ademhalingsoefeningen, meditatie en koude training het immuunsysteem te beïnvloeden.
Vervolgens werden beide groepen ingespoten met een hele lage dosering van een deel van een dodelijke bacteriecel. Normaal wordt een mens hier zo’n drie uur ziek van en dat liet de controlegroep ook zien. Zij lagen te rillen in bed, maar de getrainde deelnemers voelden niets. Ook bleek dat hun pro-inflammatoire cytokines meer dan 50 procent lager en hun ontstekingsremmende cytokines bijna twee keer zo hoog waren in vergelijking met de controlegroep. “Hiermee is duidelijk en onomstotelijk aangetoond dat een mens in staat is om zijn autonome zenuwstelsel en immuunrespons op een vrijwillige manier is te beïnvloeden,” zei Peter Pickers in EenVandaag.
Dokters van Morgen
Op 16 december vorig jaar besteedde Dokters van Morgen een item aan blootstelling aan kou als booster voor het immuunsysteem. De uitzending begon met drie mensen die in open water zwommen en elk met hun eigen klachten sterke verbetering zagen na een aantal maanden. Hans Emmink heeft de ziekte van Crohn. “Van mond tot anus is alles ontstoken,” vertelde hij. Een ziekte waar je niet zomaar vanaf komt. Hij begon met de methode van Wim Hof. “Het was alsof ik een schop onder mijn kont kreeg. Na acht maanden was ik klachtenvrij en was ik van de medicijnen af; nu ruim zeven jaar.” Bianca Holvast lijdt aan reumatische artritis. “Ik kon mezelf niet meer aankleden. Dagelijks kom ik een keer de trap op en af, daarna was de energie op.” Ook zij volgde een training bij Wim Hof. “Binnen een paar maanden was ik van de medicatie af. Nu kan ik de hele dag dingen doen. Ik heb mijn leven weer terug.” De wetenschap is vooralsnog sceptisch over de effecten van kou op het immuunsysteem. “We onderzoeken nu of het kan helpen bij ziektes met een overmatig werkend immuunsysteem,” zei Matthijs Kox in de uitzending. “Tot nu toe is de therapie daarvoor medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken. Wij willen onderzoeken dat soort methodes met kou zou kunnen helpen. We kijken ook welke individuele component bijdraagt; is het de kou, is het de ademhaling of de meditatie. Meer onderzoek is nodig.”
Zeven voordelen volgens de Vet Koele Douchechallenge:
- U wordt er alerter van;
- Het is goed voor uw huid en uw haar;
- Het verbetert uw immuunsysteem;
- U kunt ervan afvallen;
- Het versnelt uw spierherstel na een zware training;
- Het verlicht stress;
- Het kan depressie verlichten.
Overigens Luc van Loon, hoogleraar Fysiologie van inspanning en voeding aan Universiteit van Maastricht, kwam na een studie tot een opvallende conclusie: De processen die zorgen voor spierherstel worden geremd. Zo bleek in een uitzending van Sportlab Sedoc. Ze vergeleken de temperatuur van beide benen van een sporter na een inspanning. Het ene been was gedompeld in een warm bad, het andere in een ijsbad. “Op basis van deze studie hebben we laten zien dat met name na inspanning wanneer je koelt minder eiwit dat zorgt voor spierherstel op de plek komt waar je het wil hebben. Met andere woorden je stelt het herstel uit. We hebben zelfs laten zien dat het na twee weken zorgt voor minder spieraanmaak,” stelt hij. Blijven er dus nog zes mogelijke voordelen over.
Meer interessante artikelen over gezondheid en leefstijl.