Hoewel het einde van de coronapandemie in zicht is, gaan er steeds meer geluiden op die ons vertellen dat een dergelijk omvangrijke virusverspreiding de komende decennia vaker gaat plaatsvinden. Nieuwe besmettelijke mutaties zoals recentelijk in India en Nepal nemen de zorgen niet weg. Wat kunnen we doen om onze weerstand te verbeteren om beter bewapend de strijd aan te gaan tegen allerlei ziekteverwekkers. In deel één van een serie van vier ‘Versterk het immuunsysteem’ belichten we de rol van bewegen.
Amerikaanse wetenschappers onderzochten bijna 50.000 mensen die besmet waren geraakt met het COVID-19. Ze deelden de groep op in drie categorieën van fysieke activiteit. De inactieve groep heeft minder dan 10 minuten per week aan matig of intensieve fysieke activiteit. Bij de groep matig actief is dat tussen de 11 en 149 minuten per week en de meest actieve groep was minimaal 150 minuten matig of intensief actief. Uit het onderzoek blijkt dat de minst actieve mensen meer risico lopen om in het ziekenhuis opgenomen te worden en op de IC terecht te komen. Ook is het risico om te overlijden groter dan mensen uit de andere twee groepen. Vergeleken met de meest actieve groep was de kans op ziekenhuisopname twee keer zo groot. De kans op overlijden was maar liefst twee en een half keer zo groot. De kans om op de IC terecht te komen was 73 procent hoger.
Pandemie van inactiviteit
Een inactieve leefstijl is volgens de Amerikaanse onderzoekers een grotere risicofactor dan roken, obesitas of hoge bloeddruk. In een ander Amerikaans onderzoek uit 2012 toonden wetenschappers aan dat inactiviteit zelfs een groter risico is op vroegtijdig overlijden dan roken. Wereldwijd sterven 5,3 miljoen mensen voortijdig aan een leefstijl met te weinig beweging. Bij rokers is dat 5,1 miljoen. Ook is al heel lang consensus in de wetenschap dat bewegen en sporten een belangrijke rol spelen in de verbetering van het immuunsysteem. Vooral matig intensief bewegen is gunstig voor de immuunfunctie. In een onderzoek in 2018 stellen Campbell en Turner (Universiteit van Bath) dat lichaamsbeweging op korte termijn het immuunsysteem kan helpen pathogenen te vinden en ermee om te gaan. Op de lange termijn vertraagt regelmatige lichaamsbeweging de veranderingen die bij veroudering van het immuunsysteem optreden. Het risico op infecties verkleint daardoor.
Sporten weer open
NOC*NSF roept de regering op de sport weer volledig open te gooien. “Laat zo snel mogelijk meer sportmogelijkheden toe. Sport houdt Nederland fysiek en mentaal gezond. Open de sport om een nieuwe gezondheidscrisis te voorkomen,” stelt directeur Gerard Dielessen op de website van de sportkoepel. Uit onderzoek blijkt dat ruim de helft van de Nederlanders tijdens de coronacrisis minder is gaan sporten of zelfs helemaal gestopt. “Een gezonde en actieve leefstijl is een groot wapen in de strijd tegen corona,” weet hij. “Sport houdt Nederland fysiek en mentaal gezond. Open de sport om een nieuwe gezondheidscrisis te voorkomen.”
Iedereen moet kunnen bewegen
Ook Gemeente Wijchen ziet het belang van sport en bewegen. In het Sportakkoord Wijchen van september vorig jaar staat: “Wij gunnen alle inwoners van de gemeente Wijchen een gelukkig en gezond leven. Sport en bewegen speelt hier een belangrijke rol in. Iedereen moet de mogelijkheid hebben om te kunnen sporten en bewegen.” Die ambitie sluit mooi aan bij de aanbeveling van het RIVM, die ik vorige keer besprak. Het RIVM vindt dat het beweeggedeelte van de Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) voor iedereen gratis moet zijn. Daar sluit ik me als leefstijlcoach van harte bij aan.
Beweegrichtlijn
Regelmatig bewegen en sporten is dus goed voor u, maar hoeveel moet u bewegen? En welke beweging is goed voor u? De Beweegrichtlijnen geven advies over de hoeveelheid lichaamsbeweging die nodig is voor een goede gezondheid en luidt voor volwassenen en ouderen als volgt:
- Bewegen is goed, meer bewegen is beter.
- Doe minstens 150 minuten per week aan matig intensieve inspanning, zoals wandelen en fietsen, verspreid over diverse dagen. Langer, vaker en/of intensiever bewegen geeft extra gezondheidsvoordeel.
- Doe minstens tweemaal per week spier- en botversterkende activiteiten, voor ouderen gecombineerd met balansoefeningen.
- En: voorkom veel stilzitten en sta elk (half) uur op en beweeg twee minuten