Je leest het steeds vaker: burgers die worden ingeschakeld voor het groenbeheer in de gemeente. Een gevolg van de crisis en een overheid die moet bezuinigen en taken en verantwoordelijkheden herverdeelt. En dus wordt steeds vaker een beroep gedaan op welwillend burgerinitiatief.
OPENBAAR GROEN VAAK DE DUPE
Uit recent onderzoek door het ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincies blijkt dat een op de tien gemeenten te hard bezuinigt op onderhoud. Openbaar groen is daarbij vaak de dupe. En dus zijn burgerparticipatie en burgerinitiatieven steeds vaker voorgestelde oplossingen.
De realiteit leert dat burgerinitiatieven slechts door een handvol schouders worden gedragen.
Toegegeven, de directe betrokkenheid van burgers bij groenbeheer heeft diverse voordelen. Straten en wijken waarin burgers met elkaar zorgdragen voor het groenbeheer kennen minder anonimiteit; er ontstaat meer sociale cohesie. Betrokkenheid van burgers leidt ook tot meer draagvlak voor gemeentelijke plannen. Dat zorgt er weer voor dat de uitvoering sneller kan worden gerealiseerd. Het leidt bovendien tot meer vertrouwen in de gemeente. Daar waar partijen intensief en goed met elkaar samenwerken, naar elkaar luisteren, transparant zijn, openstaan voor elkaars argumenten heeft groenbeheer door burgers een kans van slagen.
Toch zie ik ook de risico’s van een te sterk gedelegeerd groenbeheer. De gedachte achter actief burgerschap is dat de overheid wordt ontlast en dat er dus kan worden bezuinigd. De praktijk is echter iets minder simplistisch. In plaats van dat de gemeente wordt ontzien, wordt juist een beroep gedaan op andere zorgtaken. Bijvoorbeeld het blijvend ontplooien van nieuwe initiatieven, het actief netwerken onder en het enthousiasmeren van betrokkenen. Er is een visionair, overkoepelend beleid vanuit de gemeente nodig om dit te blijvend realiseren.
HANDVOL SCHOUDERS
Er is nog een praktisch bezwaar. De realiteit leert dat burgerinitiatieven vaak door een breed en enthousiast publiek worden ontvangen, maar slechts door een handvol schouders worden gedragen. Deze echt betrokken burgers hebben vaak een directe, persoonlijke drijfveer om bij een project betrokken te zijn.
De grootste winst zit in eerste instantie in de toename van sociale cohesie.