Zoals ieder gebied zijn eigen gezegden en woorden heeft, zo heeft Wijchen dat uiteraard ook. Er is online een Wijchens woordenboek in te zien en daaruit heb ik de opvallendste gezegden en woorden gekozen:
Gezegden:
- A ge da us wit dan gut da perke wel an - Als je dat eens wist dan gaat het lampje wel branden
- Lupt neve de wekker - Ontspoort persoon
- Van krem - Uit frustatie/ Wraak
- Wanne kwats! - Wat een onzin!
- Val in de knup - Zoek het uit, bekijk het
Woorden:
- Bakkus - Gezicht
- Blieken - Stiekem/ Nieuwsgierig kijken
- Bomboks - Boomstronk
- Foemp - Por of stoot
- Frommes – Vrouw
- Gutgat – Afvalwaterputje
- Keps - Platzak
- Majum - Regen
- Schottelslet - Vaatdoekje
- Stofverken – Handstoffer
- Vrollie - Vrouw
- Wasbeer – Wasstraat
Heb je er nog geen genoeg van? Als je hierop klikt: Nog meer Wijchens dialect, kun je de andere gezegden en woorden vinden.
Een echte Wijchense dern, Marion Verkooijen, heeft samen met haar moeder Annie Verkooijen een filmpje opgenomen in ‘t Kompas. Het heet: “Het Wijchense dialect koesteren en liefhebben". Daarin bespreken ze 58 Wijchense woorden. De mensen aan de tafel proberen de betekenis van het dialect te raden. En dat valt niet altijd mee. Dat kun je hier wel zien.
In 2015 begon Marion als gids en bewandelde ze regelmatig het Wieggese Praotpad, samen met liefhebbers van het Wijchense dialect. Dit looppad bestaat uit tegels met 60 Wijchense woorden erop en het loopt van de Markt tot aan de bibliotheek. Deze woorden zijn gekozen uit 120 inzendingen, die door inwoners van ons mooie dorp waren ingestuurd. De betekenis ervan kun je niet op de tegels terugvinden, maar wel in de bibliotheek. Er is voor dit woordenpad gekozen om het Wijchense dialect vast te leggen. Dit omdat de verwachting is dat de Wieggese taal langzaam verdwijnen zal. Aan het einde van de wandeling werd er gezellig samen een kop koffie of thee gedronken in de bibliotheek met een Wijchens méélmupke erbij.